قدیمیترین فرشهای دستبافت ایرانی که بهعنوان آثار باستانی و هنری ارزشمند شناخته میشوند، در موزههای مختلف دنیا نگهداری میشوند. برخی از این فرشها به دورههای بسیار قدیمی و حتی باستانی تعلق دارند. در ادامه به معرفی چند فرش قدیمی ایرانی که در موزههای معتبر جهان نگهداری میشوند، پرداخته میشود:
با احترام قلبی : کاظم شفقی
1. فرش پازیریک (Pazyryk Carpet)
• قدمت: حدود ۲۴۰۰ سال
• موزه: موزه Эрмитаж (Hermitage Museum)، سن پترزبورگ، روسیه
• ویژگیها: فرش پازیریک قدیمیترین فرش دستبافت ایرانی شناختهشده است و به دوران پارتیان یا ساسانیان تعلق دارد. این فرش بهخوبی هنر بافندگی ایران باستان را نشان میدهد و در مقبرهای در منطقه پازیریک کشف شد.
2. فرشهای کاخ گلستان
• قدمت: متعلق به دوران قاجار
• موزه: موزه کاخ گلستان، تهران، ایران
• ویژگیها: این مجموعه فرشهای نفیس که در کاخ گلستان موجود است، از مهمترین فرشهای دوره قاجار هستند. برخی از این فرشها طراحیهای بسیار پیچیده دارند و نمادی از هنر و ذوق ایرانی در دوران قاجار محسوب میشوند.
3. فرشهای کاخ نیاوران
• قدمت: متعلق به دوران پهلوی
• موزه: موزه کاخ نیاوران، تهران، ایران
• ویژگیها: فرشهای کاخ نیاوران بیشتر متعلق به دوران پهلوی هستند و برخی از آنها طراحیهای منحصر بهفرد دارند که در نوع خود شگفتانگیز هستند. این فرشها از هنرهای دستی ایرانی با استفاده از مواد اولیه عالی بافته شدهاند.
4. فرش تبریز (Tabriz Carpet)
• قدمت: از دورههای مختلف تاریخی (بیشتر از قرن ۱۵ میلادی)
• موزه: موزه هنر متروپولیتن، نیویورک، آمریکا
• ویژگیها: فرشهای تبریز از معروفترین فرشهای ایرانی هستند که به دورانهای مختلف تاریخی بازمیگردند. این فرشها معمولاً با طراحیهای پیچیده و کیفیت عالی بافته شدهاند و در مجموعههای موزههای معروف جهان نگهداری میشوند.
5. فرشهای مجموعه سلطنتی انگلستان
• قدمت: دورههای مختلف تاریخی
• موزه: موزه ویکتوریا و آلبرت، لندن، انگلستان
• ویژگیها: در این موزه مجموعهای از فرشهای ایرانی متعلق به دورانهای مختلف تاریخ ایران نگهداری میشود. این فرشها از مناطق مختلف ایران مانند تبریز، کاشان و اصفهان به انگلیس منتقل شده و از زمانهای قدیم در این موزه موجود بودهاند.
6. فرشهای ایرانی در موزههای پاریس
• قدمت: دورههای مختلف تاریخی
• موزه: موزه لوور، پاریس، فرانسه
• ویژگیها: موزه لوور دارای مجموعهای از فرشهای ایرانی است که برخی از آنها به دورههای مختلف سلطنتی ایران بازمیگردند. این فرشها بهویژه بهخاطر طراحیهای دقیق و زیبا شناخته میشوند.
7. فرشهای ایرانی در موزه برلین
• قدمت: دورههای مختلف تاریخی
• موزه: موزه اسلامی برلین، آلمان
• ویژگیها: این موزه دارای مجموعهای از فرشهای ایرانی است که از دورههای مختلف تاریخی ایران، بهویژه دوران صفوی و قاجار، گرفته شدهاند. این فرشها نماد هنر بافندگی ایران و طراحیهای پیچیده آن دوران هستند.
این فرشهای قدیمی نهتنها بهعنوان آثار هنری و فرهنگی بینظیر شناخته میشوند بلکه نمایانگر تاریخ و تمدن ایران و هنر دستی ایرانیان در قرون مختلف تاریخ است. نگهداری این آثار در موزههای معتبر جهانی نشاندهنده اهمیت و جایگاه فرشهای ایرانی در سطح جهانی است